Qanda şəkərin ölçü vahidləri – Cədvəl

qanda şəkərin hesablanması

Qanda şəkər səviyyəsi sağlamlığımızın ən vacib göstəricilərindən biridir. Normal qan şəkəri səviyyəsini bilmək və saxlamaq diabetin qarşısını almaq, ürək-damar xəstəliklərinə qarşı mübarizə aparmaq və ümumi sağlamlığı qorumaq üçün həyati əhəmiyyət daşıyır.

Normal qan şəkəri səviyyələri

Sağlam insanlarda normal göstəricilər

Ac qarına (8-12 saat aclıqdan sonra):

  • Normal: 70-100 mq/dl (3.9-5.6 mmol/l)
  • Prediabet: 100-125 mq/dl (5.6-6.9 mmol/l)
  • Diabet: 126 mq/dl və yuxarı (7.0 mmol/l və yuxarı)


Yemək sonrası (2 saat sonra):

  • Normal: 140 mq/dl-dan az (7.8 mmol/l-dan az)
  • Prediabet: 140-199 mq/dl (7.8-11.0 mmol/l)
  • Diabet: 200 mq/dl və yuxarı (11.1 mmol/l və yuxarı)

Rastgele qan şəkəri ölçümü

  • Normal: 200 mq/dl-dan az
  • Şübhəli: 200 mq/dl və yuxarı

Yaşa görə qan şəkəri normaları

Uşaqlarda (6-12 yaş)

  • Ac qarına: 80-180 mq/dl
  • Yemək sonrası: 180 mq/dl-dan az

Yeniyetmələrdə (13-19 yaş)

  • Ac qarına: 70-150 mq/dl
  • Yemək sonrası: 140 mq/dl-dan az

Böyüklərdə (20-59 yaş)

  • Ac qarına: 70-100 mq/dl
  • Yemək sonrası: 140 mq/dl-dan az

Yaşlılarda (60+ yaş)

  • Ac qarına: 80-120 mq/dl
  • Yemək sonrası: 180 mq/dl-dan az

Qan şəkərinə təsir edən amillər

Qida və Qidalanma

Karbohidrat qəbulu qan şəkərinə birbaşa təsir edir. Sadə karbohidratlar (şəkər, ağ çörək) qan şəkərini tez yüksəldir, mürəkkəb karbohidratlar (tam taxıl) isə daha yavaş təsir göstərir.

Fiziki Aktivlik

Məşq qan şəkərini aşağı salır çünki əzələlər qlükozadan istifadə edir. Müntəzəm idman qan şəkərinin uzunmüddətli nəzarətində çox vacibdir.

Stress və Yuxu

Stress hormonları qan şəkərini yüksəldir. Kifayət qədər yuxu almamaq da qan şəkəri nəzarətini pozur.

Dərmanlar

Bəzi dərmanlar qan şəkərinə təsir edə bilər. Steroidlər, bəzi antibiotiklər və antidepresanlar qan şəkərini yüksəldə bilər.

Qan şəkərinin yüksək olmasının əlamətləri

Erkən əlamətlər

İrəliləmiş əlamətlər

  • Çəki itkisi
  • Qarın ağrısı
  • Ürəkbulanma
  • Nəfəsdə meyvə iyi
  • Huşsuzluq

Qan şəkərinin aşağı olmasının əlamətləri

Yüngül Hipoqlikemiya (50-70 mq/dl)

  • Titrəmə
  • Tərləmə
  • Ürək döyüntüsü
  • Narahatlıq

Orta Hipoqlikemiya (40-50 mq/dl)

  • Konfuziya
  • Diqqət pozğunluğu
  • Danışıqda çətinlik
  • Koordinasiya problemi

Ağır Hipoqlikemiya (40 mq/dl-dan az)

  • Huşsuzluq
  • Konvulsiya
  • Koma (təcili tibbi yardım tələb olunur)

Qan şəkərini necə ölçmək olar?

Evdə Ölçüm

Qlukometerlərdən istifadə edərək evdə ölçüm etmək olar. Səhər ac qarına və yemək sonrası ölçümlər ən informatik olur.

Laboratoriya Testləri

  • Ac qarına qlükoz testi: 8-12 saat aclıqdan sonra
  • Oral qlükoz tolerantlığı testi (OGTT): 75q qlükoz məhlulu içdikdən sonra
  • HbA1c testi: Son 2-3 ayın orta qan şəkərini göstərir

Qan şəkərini normal saxlamaq üçün tövsiyələr

Qidalanma Qaydaları

  • Mürəkkəb karbohidratları üstün tutun
  • Lifli qidaları çox istehlak edin
  • Sadə şəkərləri məhdudlaşdırın
  • Müntəzəm və kiçik porsiyalarda yeyin
  • Su istehlakını artırın

Həyat Tərzi Dəyişiklikləri

  • Həftədə ən azı 150 dəqiqə orta intensivlikdə idman
  • Çəkini normal həddə saxlayın
  • Stresi idarə edin
  • Kifayət qədər yuxu alın (7-9 saat)
  • Siqaret və alkoholdan uzaq durun

Müntəzəm Nəzarət

  • Qan şəkərini müntəzəm yoxlayın
  • İldə ən azı bir dəfə tam təhlil keçirin
  • Həkimlə mütəmadi görüşlər aparın
  • Ailə tarixini nəzərdə tutun

Hamiləlikdə qan şəkəri

Hamiləlik dövründə qan şəkəri normaları bir qədər fərqlidir:

  • Ac qarına: 95 mq/dl-dan az
  • 1 saat sonra: 180 mq/dl-dan az
  • 2 saat sonra: 155 mq/dl-dan az

Həkimə nə vaxt müraciət edilməlidir?

Aşağıdakı hallarda mütləq həkimə müraciət edin:

  • Qan şəkəri müntəzəm olaraq 250 mq/dl-dan yüksəkdir
  • Hipoglikemiya əlamətləri tez-tez təkrarlanır
  • Diabetin əlamətləri müşahidə olunur
  • Ailə tarixində diabet var və risk amilləriniz mövcuddur

Qan şəkərinin normal səviyyədə saxlanması sağlamlığımız üçün həyati əhəmiyyət daşıyır. Normal qan şəkəri səviyyəsi ac qarına 70-100 mq/dl, yemək sonrası isə 140 mq/dl-dan az olmalıdır. Düzgün qidalanma, müntəzəm idman və sağlam həyat tərzi qan şəkərini nəzarətdə saxlamaq üçün ən effektiv üsullardır.

Səhifənin məzmunu yalnız məlumat məqsədi daşıyır. Diaqnoz və müalicə üçün mütləq həkiminizlə məsləhətləşin.